میزان مصرف گوشت قرمز در سبد خانوار ایرانی کاهش یافته است. طبق نتایج یک نظرسنجی، طی یک سال گذشته ۸.۲ درصد از خانوارهای ایرانی، معادل بیش از دو میلیون نفر از جمعیت آماری، «اصلا» گوشت قرمز مصرف نکردهاند. بر اساس این گزارش، به نسبت آمار خانوارهایی که در خرداد ۹۸ گفته بودند «اصلا» گوشت قرمز مصرف نمیکنند، ۳.۵ درصد اضافه شده است.
براساس گزارش منتشر شده در «ایسنا»، مصرف برنج، گوشت سفید و حتی شیر و ماست، در میان خانوادههای ایرانی کاهش چشمگیری داشته است و برخی از خانوادههای ایرانی مصرف آن را به کلی قطع کردهاند.
نتایج نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران«ایسپا» نشانگر آن است که ۴.۳ درصد خانوارهای ایرانی هر روز گوشت قرمز مصرف میکنند. ۴۰.۲ درصد آنها نیز گفتهاند که در هفته چند روز، و ۳۲.۸ درصد نیز در ماه «چند روز» گوشت قرمز مصرف میکنند. ۱۴.۴ درصد خانوارها در سال گذشته تنها چند بار گوشت قرمز مصرف کردهاند و ۸.۲ درصد هم گفتهاند که در طول سال «اصلا» گوشت قرمز مصرف نکردهاند. طبق این این آمار، نسبت به خرداد سال ۹۸، به میزان افرادی که گفتهاند در خانوادهشان «اصلا»گوشت قرمز مصرف نمیکنند، ۳.۵ درصد افزوده شده است.
طبق نتایج آن نظرسنجی، میزان مصرف گوشت مرغ (مصرف هر روز یا چند روز در هفته) نیز در خانوارهای ایرانی در سال جاری نسبت به خرداد سال ۹۸ حدود ۱۲.۶ درصد کاهش داشته است.
این آمار نشان میدهد که ۴.۴ درصد خانوارها هر روز، ۶۲ درصد آنها چند روز در هفته، و ۲۸.۴ درصد چند روز در ماه گوشت مرغ مصرف میکنند. ۳.۷ درصد خانوارها هم طی سال گذشته فقط چند بار گوشت مرغ مصرف کردهاند و ۱.۳ درصد گفتهاند که «اصلا» گوشت مرغ مصرف نمیکنند.
پرسش دیگر نظرسنجی، در مورد میزان مصرف گوشت ماهی نیز نظرسنجی شده که نتایج نشان از کاهش و حذف مصرف آن قلم نیز در سبد بخشی از خانوارهای ایرانی داشته است. میزان مصرف روزانه و چندروز در هفته گوشت ماهی نیز در مقایسه با سال گذشته ۸.۳ درصد کاهش داشته است. ۲۴.۶ درصد خانوارها گفتهاند که «اصلا» در خانوادهشان ماهی مصرف نمیکنند. ۱۱.۴ درصد افراد نیز چند روز در هفته و ۳۰.۲ درصد چند روز در ماه، و ۳۳ درصد هم فقط چند روز در سراسر سال گذشته ماهی مصرف کردهاند. فقط شش دهم درصد افراد در این نظرسنجی گفتهاند که طی یک سال گذشته هر روز ماهی مصرف کردهاند.
در پیوند با مصرف لبنیات، ۷.۹ درصد خانوارها گفتهاند که «اصلا» شیر مصرف نمیکنند. میزان مصرف روزانه یا چند روز در هفته شیر نیز در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته است. بر اساس آمار ایسپا، در خرداد سال گذشته ۷۸.۲ درصد خانوارها هرروز یا چند روز در هفته شیر مصرف کردهاند، درحالی که این میزان در مرداد امسال با کاهش ۱۰ درصدی به ۶۳.۶ درصد افت کرده است. مصرف ماست نیز نسبت به سال ۹۸ کاهش نشان میدهد. در خرداد سال گذشته ۸۷.۶ درصد خانوارها هرروز یا چند روز در هفته ماست مصرف کردهاند. این میزان در مرداد ۹۹ به ۷۶.۷ درصد کاهش یافته است.
با بررسی اجمالی قیمت انواع گوشت در «دیجی کالا» (تارنمای خرید اینترنتی) در ایران، سرانه قیمت گوشت چرخ کرده مخلوط گوساله و گوسفند هر کیلو ۷۰ هزار و ۵۴۰ تومان بوده است که بر آن مبنا، با احتساب دو کیلوگرم گوشت برای مصرف یک ماه یک خانواده ۴ نفره، باید رقمی معادل ۱۴۰ هزار و ۹۰۰ تومان هزینه شود. وزن تقریبی هشتصد گرم گوشت خورشتی گوساله که تنها برای مصرف دو وعده غذای یک خانواده ۴ نفره را تامین میکند، ۹۱ هزار و ۱۴۰ تومان است، و یک کیسه برنج ۱۰ کیلویی گلستان به مبلغ ۲۷۵ هزار تومان به فروش میرسد. مبلغ قابل پرداخت برای این ۴ قلم کالای اساسی بدون احتساب روغن و میوه و سبزیجات و شیر و ماست، معادل ۵۰۷ هزار و ۲۲۰ هزار تومان است.
بر اساس توافق اعضای شورای عالی کار، در اردیبهشت ماه امسال پایه حقوق کارگران در سال ۹۹ یک میلیون و ۸۳۶ هزار تومان تعیین شد.
با این حساب، یک سوم درآمد ماهانه یک خانواده ۴ نفره با حقوق کارگری مصوب شورای عالی کار، باید برای خرید ۴ قلم کالای اساسی که با صرفهجویی هم باید مصرف شود، اختصاص یابد.
این در حالی است که پیشتر هم مرکز پژوهشهای مجلس ایران با ارائه گزارشی نسبت به کوچک شدن سبد خرید خانوار ایرانی هشدار داده بود و تاثیر تورم حدود ۳۰ درصدی در بهار و تابستان ۹۹ را بر دهکهای پایین جامعه گوشزد کرده بود.
آن گزارش که به ارزیابی آثار اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر وضعیت معیشت خانوار پرداخته بود، حاکی از آن بود که هرچند همه گروههای درآمدی از وضعیت جدید متأثر خواهند شد، اما تأثیرپذیری دهکهای پایین (محرومتر) بیش از دیگران خواهد بود.
شیوع کرونا، تورم حدود ۳۰ درصدی، کاهش نقدینگی مردم، افزایش نرخ برابری ارز و دلار و تاثیر مستقیم آن بر کالاهای اساسی در ایران، مانع دسترسی مردم، به ویژه قشر کمدرآمد، به کالاهای اساسی خوراکی در کشور شده است. این در حالی است که حفظ سلامت تغذیهای و تامین امنیت غذایی در سطح کلان برای مردم، وظیفه دولتهاست و محاسبات سبد معیشت از الزامات قانون کار در ایران است. اما دولت اجرای آن را نادیده گرفته است و حتی بسیاری از کارگران معتقدند که افزایش حقوق و دستمزد کارگران به هیچ وجه متناسب با سطح تورم روزافزون و حتی حداقل نیازهای سبد معیشتی خانوارها در جامعه نیست.